Arkeologi i Grekland

Kursen är en introduktion till arkeologi i Grekland och vänder sig till studenter inom humaniora. Kursen ger en grundläggande förståelse för det antika Greklands arkeologi och omfattar studier av arkeologiskt material, utgrävningsplatser, arkitektur, monument och museisamlingar från olika tidsperioder. Temat för vårens kurs är den grekiska förhistorien. Kursen är förlagd till Stockholm och Athen med exkursioner till olika viktiga arkeologiska platser från den grekiska förhistorien.

Upptäck Greklands och de cykladiska öarnas arkeologi!

Kursen är en introduktion till arkeologi i Grekland och vänder sig till studenter inom humaniora. Kursen ger en grundläggande förståelse för det antika Greklands arkeologi och omfattar studier av arkeologiskt material, utgrävningsplatser, arkitektur, monument och museisamlingar från olika tidsperioder. Temat för vårens kurs är den cykladiska övärlden. Kursen äger delvis rum i Athen och på de cykladiska öarna dit exkursioner företas.

Upptäck Greklands arkeologi på plats!

Kursen vänder sig till studenter inom humaniora som vill bekanta sig med arkeologi i Grekland. Kursen ger en grundläggande förståelse för det antika Greklands arkeologi och omfattar studier av arkeologiskt material, utgrävningsplatser, arkitektur, monument och museisamlingar. Materialet studeras i Athen, såväl som i andra regioner, dit exkursioner företas. Kursen inleds och avslutas på Stockholms universitet.

Το Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών διοργανώνει τακτικά εκπαιδευτικά προγράμματα για μεταπτυχιακούς φοιτητές των πανεπιστημίων της Σουηδίας.

Μεταξύ των προγραμμάτων, που διοργανώνονται πάντα σε συνεργασία με ένα σουηδικό πανεπιστήμιο, είναι και το πρόγραμμα «Η Αρχαιολογία και η Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας: Ένα Περιοδεύον Σεμινάριο», με την πλέον μακρά παράδοση καθώς ξεκίνησε το 1948, όταν ιδρύθηκε το Ινστιτούτο. Σήμερα, το πρόγραμμα προσφέρεται ανά διετία και από το 2014 κατά τη διάρκεια του χειμερινού εξαμήνου. Κάθε δεύτερο έτος το Ινστιτούτο διοργανώνει επίσης ένα θεματικό πρόγραμμα, το οποίο τα τελευταία δύο χρόνια εστιάζει στη συνέχεια των πρακτικών λατρείας από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας.

Από το 2008 διοργανώνεται σε ετήσια βάση ένα πρόγραμμα που εξετάζει τους υδάτινους πόρους σε διαχρονική βάση στα πλαίσια του USI, Universities and Institutes in Collaboration for Internationalization (Πανεπιστήμια και ινστιτούτα σε συνεργασία για διεθνοποίηση), το οποίο αποτελεί ένα δίκτυο των πανεπιστημίων στη Σουηδία και των σουηδικών ινστιτούτων της Μεσογείου.

Τέλος, το Ινστιτούτο διοργανώνει και προγράμματα κατά περίσταση, όπως για παράδειγμα κύκλους μαθημάτων για τη μεθοδολογία των αρχαιολογικών ερευνών πεδίου, αλλά και επαναληπτικά και επιμορφωτικά προγράμματα για καθηγητές λατινικής και αρχαίας ελληνικής γραμματείας της μέσης εκπαίδευσης.

Από το 2008 το μεταπτυχιακό πρόγραμμα Υδάτινοι πόροι στο χρόνο και το χώρο: η Ελλάδα στο επίκεντρο (Water resource in time and space: Focus Greece) προσφέρεται ετησίως σε συνεργασία με τα Τμήματα Οικονομικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Ουψάλας (Economic History, Uppsala University), Πολιτιστικής Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης (Cultural Geography, Stockholm University) και του Τμήματος Θεματικών Σπουδών-Περιβαλλοντικών Αλλαγών του Πανεπιστημίου του Λίνσεπιγκ (Thematic Studies/Environmental Change, Linköping University).  Κατά τα τελευταία έτη η έρευνα πεδίου, που αποτελεί σημαντικό μέρος του προγράμματος, διεξαγόταν στο NEO (Navarino Environmental Observatory) στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο.

Φοιτητές και καθηγητές κατά τη διάρκεια του Προγράμματος του 2014 στο μεσαιωνικό κάστρο Παλαιό Ναβαρίνο ή Παλαιόκαστρο ψηλά πάνω από τον κόλπο του Ναυαρίνου.

Το Πρόγραμμα εστιάζει στο πώς ένας τόσο ζωτικός πόρος όπως το νερό έχει επηρεάσει τη δημιουργία και την οργάνωση των οικισμών στις διάφορες περιόδους στην Ελλάδα. Επιπλέον, εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος σχεδίαζε και λάμβανε μέτρα, ώστε να χρησιμοποιεί τους υδάτινους πόρους βάσει των συνθηκών που δημιουργούνται από τον υδρολογικό κύκλο, τις γεωγραφικές συνθήκες, καθώς και από τις ιστορικές παραδόσεις.

Το Πρόγραμμα αποτελείται από τις εξής τρεις θεματικές ενότητες: η σημασία του νερού στην οικιστική οργάνωση, οι συνθήκες υδραγώγησης και οι επιφάνειες επαφής. Οι ενότητες αυτές εξετάζονται διαχρονικά από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι τη σημερινή κοινωνία. Σήμερα, η πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού ζει στις παράκτιες περιοχές, οι οποίες εκτίθενται στην αυξανόμενη αστικοποίηση και στις αναμενόμενες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών. Εδώ, η διαχείριση των υδάτινων πόρων διαδραματίζει έναν ζωτικό ρόλο.

Το Πρόγραμμα ξεκινά με μία μοναδική συνάντηση και προπαρασκευαστική μελέτη διάρκειας δύο εβδομάδων στη Σουηδία. Εν συνεχεία, ακολουθεί η έρευνα πεδίου στην Ελλάδα και, τέλος, το Πρόγραμμα ολοκληρώνεται με τη συγγραφή της έκθεσης αποτελεσμάτων στη Σουηδία εντός διαστήματος δύο εβδομάδων. Η έρευνα πεδίου στην Ελλάδα αποτελείται από επιτόπια μελέτη στους χώρους και έρευνα πεδίου σχετικά με τα επακόλουθα τόσο του πλεονάσματος ύδατος όσο και της έλλειψής του. Και τα δύο αυτά προβλήματα παρουσιάζονται στην Ελλάδα, αλλά συνάμα η Ελλάδα αποτελεί καλό σημείο εκκίνησης για τη μελέτη της Μεσογείου ως διαδρομής μεταφορών και πηγής ανεφοδιασμού, καθώς και η αλίευση και ο τουρισμός αποτελούν σημαντικοί οικονομικοί πόροι της περιοχής αυτής σήμερα. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του τουρισμού έχουν έρθει στο επίκεντρο τα τελευταία έτη, καθώς το ΝΕΟ (Navarino Environmental Observatory), όπου λαμβάνει χώρα η έρευνα πεδίου, βρίσκεται εντός του μεγάλου ξενοδοχειακού χώρου αναψυχής Costa Navarino Dunes.

Το πρόγραμμα αυτό εξετάζει κατά πόσο είναι εφικτό να εντοπιστεί κάποια συνέχεια στη λατρεία ανάμεσα σε διαφορετικές περιόδους της ελληνικής αρχαιότητας. Έχει έστω κάτι κοινό ο Ηρακλής με τον Αρχάγγελο Μιχαήλ και, αν ναι, τι; Για ποιο λόγο μετατράπηκαν κάποιοι αρχαίοι ναοί σε εκκλησίες, ενώ άλλοι καταστράφηκαν; Σε κάποιους τόπους είναι μάλλον εφικτό να ταυτιστεί μακροχρόνια άσκηση θρησκευτικής λατρείας, αλλά θα μπορούσε αυτό να σημαίνει συνεχόμενη λατρευτική δραστηριότητα ή μήπως θα πρέπει να υποθέσουμε πως ήταν διακεκομμένη με ενδιάμεσες αναβιώσεις θρησκευτικής δραστηριότητας.

Θα μπορούσε κανείς να διακρίνει ιδεολογικές δυνάμεις πίσω από την αναβίωση αρχαίων θρησκευτικών συνηθειών; Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα αυτό εξετάζει την πολυσχιδή έννοια της «συνέχειας της λατρείας» σε μακροπρόθεσμη προοπτική, συμπεριλαμβάνοντας τους αιώνες από την Εποχή του Χαλκού μέχρι τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία με τις νεο-παγανιστικές πρακτικές. Οι συζητήσεις έχουν διπλό σκεπτικό: εξετάζεται αφενός το ιστορικό και αφετέρου το σύγχρονο πλαίσιο, καθώς οι σημερινοί ερευνητές δείχνουν ζήλο (συνειδητά ή ασυνείδητα) στο να αναζητήσουν συνέχεια λατρευτικής δραστηριότητας στο χώρο και στις θρησκευτικές συνήθειες. Αφού προηγουμένως έχουν εντρυφήσει σε προπαρασκευαστικές σπουδές στα τοπικά τους πανεπιστήμια, οι φοιτητές του μεταπτυχιακού προγράμματος παρακολουθούν επί τρεις εβδομάδες στην Ελλάδα σεμινάρια και διαλέξεις στο Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών και συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές εκδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία. Κατά τα έτη 2013 και 2105 επισκεφθήκαμε αρχαιολογικούς χώρους στην Αττική και την Αργολίδα. Ωστόσο, ενδέχεται να αλλάξει το πρόγραμμα των εκπαιδευτικών εκδρομών στο μέλλον.